Θάλασσα. Μύθοι και αλήθειες για τα νερά των ακτών κολύμβησης. Πρόγραμμα παρακολούθησης ποιότητας νερών – υδάτων κολύμβησης στις ακτές – παραλίες της Ελλάδας.
Θάλασσα. Μύθοι και αλήθειες για τα νερά των ακτών κολύμβησης
Η θάλασσα είναι βρώμικη όταν είναι η παραλία γεμάτη φύκια; Ελέγχονται τα νερά κολύμβησης από κανένα κρατικό φορέα;
Οι παραλίες μπορεί να είναι κατάλληλες ή ακατάλληλες για κολύμβηση; απαντήσεις, ψέματα και αλήθειες:
Η θάλασσα είναι βρώμικη όταν είναι η παραλία γεμάτη φύκια;
Η θάλασσα είναι βρώμικη, γιατί η παραλία είναι γεμάτη φύκια.
Δεν είναι φύκια, αλλά φυτά της θάλασσας, η λεγόμενη «Ποσειδωνία» που αναπτύσσεται αποκλειστικά σε καθαρά νερά.
Όταν τα φύλλα της Ποσειδωνίας γερνάνε γίνονται καφέ και πέφτουν, ενώ βγάζει καινούρια.
Αυτά τα γερασμένα φύλλα παρασύρονται από το κύμα και εκβράζονται στην αμμουδιά με τη μορφή καφετί κορδέλων.
Ελέγχονται τα νερά κολύμβησης από κανένα κρατικό φορέα;
Τα νερά κολύμβησης δεν ελέγχονται από κανένα κρατικό φορέα.
Το ΥΠΕΚΑ, ως αρμόδιος φορέας, από το 1988 ελέγχει συστηματικά την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης στο πλαίσιο του «Προγράμματος Παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης της χώρας».
Διενεργεί δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών παραμέτρων σε κωδικοποιημένα σημεία, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους.
Οι παραλίες μπορεί να είναι κατάλληλες ή ακατάλληλες για κολύμβηση;
Οι παραλίες είναι κατάλληλες ή ακατάλληλες για κολύμβηση.
Βάσει των αποτελεσμάτων του «Προγράμματος Παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης της χώρας» και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως:
- εξαιρετικής ποιότητας
- καλής ποιότητας
- επαρκούς ποιότητας
- ανεπαρκούς ποιότητας
Με πόσα δείγματα νερού γίνεται ο χαρακτηρισμός της ποιότητας;
Ένα δείγμα νερού αρκεί για τον χαρακτηρισμό της ποιότητας των νερών κολύμβησης.
Κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου εκάστου έτους και σε τακτά χρονικά διαστήματα λαμβάνονται τουλάχιστον έξι δείγματα.
Ο ποιοτικός χαρακτηρισμός των υδάτων κολύμβησης γίνεται μετά το τέλος της κολυμβητικής περιόδου και βάσει των αποτελεσμάτων των αναλύσεων του τρέχοντος έτους και των τριών τελευταίων ετών.
Μόνο οι βραβευμένες με Γαλάζια Σημαία είναι Καθαρές θάλασσες;
Καθαρές θάλασσες είναι μόνο οι βραβευμένες με Γαλάζια Σημαία.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μια ακτής με «Γαλάζια Σημαία» είναι να χαρακτηρίζεται από νερά εξαιρετικής ποιότητας.
Ωστόσο, μεγάλος αριθμός ακτών χαρακτηρίζονται από νερά εξαιρετικής ποιότητας, χωρίς να είναι βραβευμένες.
Για τη συμμετοχή μιας ακτής στο Πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες» απαιτείται η συμμόρφωση και με άλλα κριτήρια τα οποία δεν έχουν σχέση με την ποιότητα των νερών κολύμβησης.
Τι γίνεται σε περίπτωση βραχυπρόθεσμης ρύπανσης;
Η θάλασσα δεν είναι καθαρή αλλά δε λαμβάνονται μέτρα.
Σε περίπτωση βραχυπρόθεσμης ρύπανσης των υδάτων κολύμβησης, η δειγματοληψία επαναλαμβάνεται μετά από τρεις ημέρες, προκειμένου να διαπιστωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει.
Σε αντίθετη περίπτωση, οι αρμόδιοι φορείς ενημερώνουν το κοινό για τη ρύπανση των υδάτων και λαμβάνονται μέτρα για τον εντοπισμό, αξιολόγηση και μείωση της ρύπανσης, καθώς και προσωρινή απαγόρευση της κολύμβησης εφόσον απαιτείται.
Ποιότητα νερών ακτών κολύμβησης στην Ελλάδα
Η Ελλάδα από το 1990 παρακολουθεί συστηματικά την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης. Η εφαρμοζόμενη Οδηγία μέχρι το 2010 ήταν η Οδηγία 76/160/ΕΟΚ.
Πλέον, ο έλεγχος της ποιότητας των νερών ακτών κολύμβησης στην Ελλάδα γίνεται με βάση τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης», όπως αυτή εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 8600/416/Ε103/2009 (ΦΕΚ 356Β/26-02-2009).
Πρόγραμμα παρακολούθησης ποιότητας νερών κολύμβησης στις ακτές
Η επιλογή των παρακολουθούμενων περιοχών και σημείων δειγματοληψίας έχει γίνει από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υ.Π.Ε.Κ.Α., σε συνεργασία με τις Κεντρικές και Περιφερειακές συναρμόδιες Υπηρεσίες της χώρας.
Στις συστηματικά παρακολουθούμενες ακτές γίνονται δειγματοληψίες και εργαστηριακές αναλύσεις των υδάτων καθώς και μακροσκοπικός έλεγχος του νερού και της ακτής γενικότερα.
Η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης
Η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης πραγματοποιείται:
- Σε σχέση με κάθε τοποθεσία υδάτων κολύμβησης
- Μετά το τέλος κάθε κολυμβητικής περιόδου και
- Με βάση το σύνολο ποιοτικών δεδομένων για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, το οποίο συγκροτείται σε σχέση με την εν λόγω κολυμβητική περίοδο και τις τρεις προηγούμενες κολυμβητικές περιόδους.
Τα ποιοτικά δεδομένα που εξετάζονται
Τα ποιοτικά δεδομένα που εξετάζονται ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες:
- Οπτικά παρακολουθούμενες παράμετροι: κατάλοιπα πίσσας, γυαλιά, πλαστικά, καουτσούκ ή οποιαδήποτε άλλα απορρίμματα
- Μικροβιολογικές παράμετροι: Κολοβακτηρίδια (E. coli) και Εντερόκοκκοι, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση και ταξινόμηση των υδάτων κολύμβησης.