Αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι, ποια είναι και τι ανάγκες έχουν

Αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι. Τα αρωματικά φυτά και βότανα (βασιλικός, μέντα, θυμάρι, μανταϊνος, μέντα, ρίγανη, δάφνη, δεντρολίβανο, δίκταμος, φασκόμηλο κ.α) μας χαρίζουν το άρωμα και τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Πως να φυτέψετε στην βεράντα σας αρωματικά φυτά, εύκολα, γρήγορα και οικονομικά.

Αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι. Ποια είναι και τι ανάγκες έχουν

Τα αρωματικά φυτά έχουν γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι από κάθε μπαλκόνι και κήπο!

Αυτό οφείλεται στο ότι δεν χρειάζονται πολλή φροντίδα, καθώς επίσης δεν χρειάζονται πολύ ήλιο!

Με οικονομικό τρόπο και με λίγο κόπο, μπορούμε να εμπλουτίσουμε το φαγητό μας με αρώματα και γεύσεις απ’ το μπαλκόνι μας.

Αρχικά για να τα φυτέψετε στο μπαλκόνι σας θα χρειαστείτε γλάστρες ή ζαρντινιέρες, οι οποίες θα πρέπει να έχουν βάθος 25 με 30 εκατοστά.

Στον πάτο της γλάστρας βάζετε μια στρώση από χαλίκια, για να έχετε καλή στράγγιση.

Στη συνέχεια ρίχνετε το χώμα (το οποίο κατά προτίμηση να είναι εμπλουτισμένο με οργανικά στοιχεία, π.χ.  κομπόστ)  και φυτεύετε το φυτό.

Συμπληρωματικές πληροφορίες φυτέματος και σποράς θα βρείτε στο άρθρο μας Αρωματικά φυτά και Βότανα. Ημερολόγιο τι φυτεύουμε

Παρακάτω αναφέρονται τα βασικά αρωματικά φυτά, καθώς και στις ανάγκες που έχει το καθένα χωριστά.

Βασιλικός | Μονοετές φυτό που φυτεύετε την άνοιξη

Ο βασιλικός, ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο αγαπημένα αρωματικά φυτά που χρησιμοποιούμε στη μεσογειακή κουζίνα.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες βασιλικού όπως ο γλυκός – πλατύφυλλος βασιλικός, ο Ελληνικός – λεπτόφυλλος βασιλικός, ο Αγιορείτικος βασιλικός και ο σγουρός βασιλικός.

Από πλευράς αρώματος υπάρχουν διάφοροι βασιλικοί γνωστοί ως Lemon, Cinnamon, Spicy, Camphor, Anise και Licorice basil.

Είναι μονοετές φυτό και το ύψος του φτάνει 20 με 80 εκατοστά. Τον φυτεύετε την άνοιξη (Μάρτιο, Απρίλιο). Ο βασιλικός χρειάζεται φως.

Η φύτευση του βασιλικού μπορεί να γίνει κατευθείαν με σπόρο, καθώς και με έτοιμα φυτά βασιλικού που μεγαλώνουμε σε σπορείο ή που προμηθευόμαστε από φυτώρια.

Το πότισμα του βασιλικού χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς πολλοί βασιλικοί ξεραίνονται από το υπερβολικό πότισμα, εμφανίζοντας κιτρίνισμα στα φύλλα και σάπισμα στις ρίζες τους.

Ποτίζουμε τον βασιλικό κάθε 2-3 μέρες, σε μικρές ποσότητες, ενώ τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες ποτίζουμε σε καθημερινή βάση.

Για να έχετε καλύτερη ανάπτυξη του φυτού κόβετε τις κορυφές πιο συχνά.

Παραδοσιακά, ο βασιλικός χρησιμοποιείται για την απώθηση εντόμων και φυτεύεται σε αυλές μαζί με άλλα αρωματικά φυτά όπως λεβάντα, μέντα, φασκόμηλο και δεντρολίβανο για να διώχνει τα κουνούπια.

Δυόσμος | Ποώδες φυτό που χρειάζεται αρκετό νερό

O δυόσμος μαζί με τον βασιλικό είναι από τα πιο γνωστά αρωματικά φυτά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Μεσόγειο.

Είναι ποώδες φυτό, πολυετές και αειθαλές με τετράγωνους βλαστούς, πολύ αρωματικά φύλλα και άνθη.

Μπορείτε να τον σπείρετε νωρίς την άνοιξη. Ο δυόσμος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος, αρκεί να εξασφαλίζει συνεχή υγρασία και καλή αποστράγγιση.

Απλώνετε τους σπόρους πάνω στο χώμα και ποτίζετε αμέσως.

Μετά από 12 μέρες θα βλαστήσουν οι σπόροι. Ο δυόσμος χρειάζεται ήλιο αλλά αντέχει και σε μέρος που δεν το βλέπει πολύ ο ήλιος.

Ο δυόσμος χρειάζεται ελαφρύ και συχνό πότισμα που του εξασφαλίζει την απαραίτητη υγρασία για να δώσει πλούσια βλάστηση και δροσερό φύλλωμα.

Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αν ο δυόσμος βρίσκεται σε έντονα ηλιόλουστες θέσεις για πολλές ώρες, θα χρειαστεί να ποτίζουμε καθημερινά.

Σχετικά με τη λίπανση, ο δυόσμος έχει μικρές απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά, ειδικά όταν φυτεύεται σε γόνιμο χώμα.

Για την προστασία του δυόσμου από ασθένειες, ψεκάζουμε με χαλκούχο διάλυμα ή οικολογικά σκευάσματα που θα βρούμε σε γεωπονικά καταστήματα.

Ο δυόσμος είναι ένα είδος μέντας που χρησιμοποιείται, κυρίως, για αρωματισμό σε φαγητά και ποτά, καθώς και ως θεραπευτικό βότανο για τόνωση και για το στομάχι.

Μέντα | Αντισηπτική, καταπολεμά το συνάχι τη γρίπη και πονόλαιμο

Υπάρχουν πάρα πολλές ποικιλίες. Η μέντα μοιάζει με το δυόσμο και διαθέτει βλαστούς τετράγωνους με χαρακτηριστικά φύλλα και ευωδιαστά άνθη, ροζ – μωβ χρώματος.

Η μέντα την φυτεύουμε και στο κήπο αλλά και σε γλάστρα στο μπαλκόνι.

Η μέντα δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος, αρκεί να της εξασφαλίζεται σχετική υγρασία και καλή αποστράγγιση.

Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες αλλά και σε ημισκιερές περιοχές.

Θέλει συχνό πότισμα για να έχει πλούσιο και δροσερό φύλλωμα. Την άνοιξη και το φθινόπωρο ποτίσουμε κάθε 2 μέρες ενώ το καλοκαίρι καθημερινά.

Η μέντα για να αναπτυχθεί δεν χρειάζεται πολύ λίπασμα.

Η μέντα χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο. Κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τη μέντα είναι στις αρχές της άνοιξης.

Περιέχει μια δροσιστική ουσία, τη μενθόλη.  Είναι εξαιρετικά αντισηπτική, καταπολεμά το συνάχι τη γρίπη και τον πονόλαιμο.

Είναι  επίσης χωνευτική, ηρεμιστική σε μικρή δόση και αφροδισιακή σε μεγάλες δόσεις.

Τα ξηρά φύλλα της μέντας χρησιμοποιούνται για την παρασκευή πολλών γευστικών ροφημάτων που παράλληλα είναι και πολύ ευεργετικά στην υγεία.

Τα αιθέρια έλαια από αυτά τα φυτά έχουν εξαιρετική αξία στον αρωματισμό αρκετών προϊόντων (οδοντόπαστες, τσίχλες κ.λπ.).

Μαϊντανός | Διετές φυτό που χρειάζεται ήλιο

Ο μαϊντανός είναι διετές φυτό (αν και καλλιεργείται ως ετήσιο).

Οι ποικιλίες του μαϊντανού διαχωρίζονται σε πλατύφυλλες και σγουρόφυλλες. Οι πλατύφυλλες ποικιλίες είναι πιο ανθεκτικές στο κρύο, έχουν καλύτερη γεύση και άρωμα.

Οι σγουρόφυλλες ποικιλίες , χρησιμοποιούνται ως γαρνιτούρα σε διάφορα πιάτα, μπορούν να συντηρηθούν ακόμα και στην κατάψυξη.

Ο μαϊντανός θέλει γόνιμο έδαφος με καλή αποστράγγιση και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.

Από την ώρα που θα φυτέψετε τους σπόρους, θα χρειαστούν 3 με 4 βδομάδες για ν’ αρχίσουν να βλαστάνουν.

Επίσης για να μαζέψετε τα πρώτα φύλλα θα χρειαστεί να περάσει διάστημα  2 – 3 μηνών. Μπορεί να φυτευτεί από νωρίς την άνοιξη έως το φθινόπωρο.

Απλώνετε τους σπόρους στη γλάστρα, σκεπάζετε με λίγο χώμα και ποτίζετε αμέσως.

Χρειάζεται συχνό πότισμα σε μικρές ποσότητες, αποφεύγοντας την υπερβολική υγρασία που προκαλεί μαύρισμα και σάπισμα στα φύλλα του.

Ο μαϊντανός προτιμά δροσερό καιρό, σε ηλιόλουστες θέσεις το φθινόπωρο, το χειμώνα και την άνοιξη.

Kατά την περίοδο του καλοκαιριού θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ημισκιερές θέσεις.

Αν έχει κρύο καλό είναι να μεταφέρετε τη γλάστρα μέσα στο σπίτι κοντά σε παράθυρο, γιατί το φυτό χρειάζεται ήλιο.

Για την προληπτική αντιμετώπιση σε διάφορες ασθένειες και έντομα ψεκάζουμε με διάλυμα μαγειρικής σόδας στα φύλλα.

Κατά την διάρκεια της καλλιέργειας του μαϊντανού μας δίνει πολλές συγκομιδές που ξεκινούν 1,5 – 2 μήνες μετά τη μεταφύτευση του φυτού. Κόβουμε με προσοχή τα τρυφερά φύλλα του.

Ο μαϊντανός διαθέτει υψηλή διατροφική αξία, καθώς έχει υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες και βιταμίνες.

Ο μαϊντανός χρησιμοποιείται ευρέως στην μαγειρική της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αμερικής.

Στην κεντρική Ευρώπη, ανατολική Ευρώπη και νότια Ευρώπη, καθώς και στη δυτική Ασία, πολλά πιάτα σερβίρονται με φρέσκο, πράσινο, ψιλοκομμένο μαϊντανό, σκορπισμένο στην κορυφή.

Ρίγανη | Διευκολύνει την πέψη και καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα

Η Ελληνική ρίγανη είναι φυτό πολυετές και ποώδες η ποιότητά της θεωρείται από τις καλύτερες παγκοσμίως.

Στην Ελλάδα η ρίγανη είναι αυτοφυής και βρίσκεται σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές.

Μπορούμε όπως να την καλλιεργήσουμε και σε γλάστρα στο μπαλκόνι ή τη βεράντα μας.

Η ρίγανη δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς το έδαφος, αρκεί να έχει πολύ καλή αποστράγγιση για να απομακρύνεται το νερό.

Η ρίγανη δεν έχει σημαντικές απαιτήσεις ως προς το πότισμα (το καλοκαίρι θα χρειαστεί πιο συχνό πότισμα για να καταφέρει να αντέξει στις υψηλές θερμοκρασίες).

Η ρίγανη έχει μικρές απαιτήσεις σε λίπασμα ενώ είναι ανθεκτική σε προσβολές από ασθένειες και έντομα.

Η ρίγανη σαν πολυετές αρωματικό φυτό και χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο (στα τέλη του φθινοπώρου) για να έχει τη μέγιστη ανάπτυξη και ανθοφορία.

Η ρίγανη πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που δίνει στο φαγητό έχει και πάρα πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, με κυριότερη (γνωστή φαρμακευτικά) δραστική ουσία την καρβακρόλη.

Έχει διεγερτικές ιδιότητες και βοηθά άτομα που υποφέρουν από κόπωση.

Εξαιρετικό μυρωδικό χρησιμοποιείται σε πολλές σάλτσες και σαλάτες και ιδίως στη χωριάτικη. Αρωματίζει ευχάριστα κρέατα, ψάρια, τηγανητές πατάτες, φέτα.

Η συλλογή της ρίγανης γίνεται κατά την ανθοφορία του φυτού, τα άνθη αυτά ξεραίνονται σε ειδικά υπόστεγα ή ξηραντήρια και στη συνέχεια τρίβονται και κοσκινίζονται.

Δάφνη | Ελάχιστο πότισμα με αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες

Είναι πολυετές φυτό και το ύψος του φτάνει 3 με 5 μέτρα. Καλύτερα είναι να προμηθευτείτε ένα μικρό φυτό από ένα φυτώριο και να το μεταφυτέψετε (οι ιδανικοί μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος).

Σε γλάστρα στο μπαλκόνι, επιλέγουμε θέσεις με δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό και αγοράζουμε φυτόχωμα εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά για να την φυτέψουμε.

Η δάφνη είναι ανθεκτική στην ξηρασία, στην ρύπανση και στην αλάτότητα, γι’ αυτό και είναι κατάλληλη τόσο για φύτευση σε δρόμους των πόλεων αλλά και για παραθαλάσσιες φυτεύσεις.

Το φυτό ευδοκιμεί σε ασβεστολιθικά και καλά αρδευόμενα εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός του γίνεται με σπέρματα, τα οποία σπέρνονται σε σπορεία.

Έπειτα από 3-4 μήνες τα φυτεύουν στο έδαφος και όταν αναπτυχθούν αρκετά τότε μεταφυτεύονται στην οριστική τους θέση.

Εκτός αυτού, η δάφνη πολλαπλασιάζεται και με μοσχεύματα όπως και με παραφυάδες.

Δεν χρειάζεται τακτικό πότισμα και αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες.

Την περίοδο της άνοιξης αρκεί να ποτίζουμε τη δάφνη μια φορά τη βδομάδα και δυο φορές τη βδομάδα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Όσο αφορά την λίπανση, για τα φυτά της δάφνης που είναι φυτεμένα σε γλάστρα, προσθέτουμε υγρό βιολογικό λίπασμα μία φορά το μήνα από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τα τέλη του φθινοπώρου.

Για την οικολογική αντιμετώπιση διάφορων ασθενειών της δάφνης, ψεκάζουμε με διάλυμα μαγειρικής σόδας ή με διάλυμα θειαφιού.

Τα φύλλα του φυτού χρησιμοποιούνται ως άρτυμα στη μαγειρική (νοστιμίζει φαγητά όπως τα όσπρια) και στη συσκευασία ξηρών καρπών, όπως σύκα ή σταφίδες.

Το αιθέριο έλαιο που έχουν τα φύλλα και οι καρποί (δαφνέλαιο) χρησιμοποιείται για την παρασκευή εντομοκτόνων και παρασιτοκτόνων.

Ένα αραιό αφέψημα από αυτά χρησιμοποιείται ως παρασιτοκτόνο οργανισμών που παρασιτούν σε άλογα.

Δεντρολίβανο | Χρειάζεται φως και όχι πολύ νερό

Το δενδρολίβανο γνωστό και ως αρισμαρί. Είναι αρωματικός, αειθαλής θάμνος.

Τα φύλλα του είναι δερματώδη, μικρά , γραμμοειδή και μοιάζουν με πευκοβελόνες.

Η πάνω επιφάνεια των φύλλων έχει χρώμα σκούρο πράσινο και η κάτω επιφάνεια είναι ελαφρώς χνουδωτή με χρώμα λευκό ή αχνά γκριζωπό.

Τα άνθη βρίσκονται κατά ομάδες και βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων.

Το δεντρολίβανο είναι πολυετές φυτό και φτάνει το μισό με ένα μέτρο. Αν το φυτέψετε με σπόρους μπορείτε να το κάνετε απ’ τον Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.

Μπορεί να προσαρμοστεί στους περισσότερους τύπους εδαφών ακόμα και σε ξηρά άγονα εδάφη και ευδοκιμεί καλύτερα σε ελαφρά εδάφη με καλή αποστράγγιση.

Ρίχνετε τους σπόρους, τους σκεπάζετε με λίγο χώμα και ποτίζετε αραιά και που.

Η συγκομιδή θα γίνει τον επόμενο χρόνο. Χρειάζεται φως και οι απαιτήσεις του σε νερό είναι χαμηλές.

Το δεντρολίβανο κλαδεύεται στα τέλη του χειμώνα ή στις αρχές του φθινοπώρου μετά το τέλος της ανθοφορίας του.

Κλαδεύουμε κάθε χρόνο ελαφρά το δενδρολίβανο αφαιρώντας ξερούς και αδύναμους βλαστούς.

Το δεντρολίβανο έχει πολλές χρήσεις στην μαγειρική και στην βιομηχανία καλλυντικών και φαρμάκων, χάρη στις μοναδικές ιδιότητες που έχει το αιθέριο έλαιο του.

Δίκταμος | Το αγαπημένο βότανο των Κρητικών

Από τα χαρακτηριστικά φυτά της Κρήτης και από τα αγαπημένα βότανα των Κρητικών. Στη Μινωική εποχή είχε τιμητική θέση αφού θεωρούνταν το πολυτιμότερο βότανο.

Το όνομα Δίκταμος, προέρχεται από το όρος Δίκτη (Λασιθιώτικα) όπου παλαιότερα αφθονούσε.

Το δίκταμο χρειάζεται άφθονο ήλιο για να έχει πλούσια βλάστηση και ανθοφορία, αν και μπορεί να ανθοφορήσει και σε πιο ημισκιερά μέρη.

Το δίκταμο είναι αρκετά ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού και σχετικά ανθεκτικό στην παγωνιά του χειμώνα.

Ο δίκταμος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε νερό. Ποτίζουμε μία φορά τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και 2 φορές τη βδομάδα το καλοκαίρι.

Η προσθήκη κομπόστ στο έδαφος βοηθάει κατά την φύτευση στην καλύτερη ανάπτυξη του δίκταμου.

Η προσθήκη βιολογικού λιπάσματος στις αρχές της άνοιξης και του φθινοπώρου ενισχύει την ανάπτυξη και την ανθοφορία του.

Σχετικά με την προσβολή από έντομα ή ασθένειες, το δίκταμο είναι αρκετά ανθεκτικό και δε χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη προστασία.

Στην Κρήτη το χρησιμοποιούν για να καταπολεμήσουν το συνάχι, τη γρίπη, τους πονοκεφάλους, τις πεπτικές διαταραχές, τους ρευματισμούς κλπ.

Σε εξωτερική χρήση βοηθά στην επούλωση τραυμάτων και εξάλειψη των μωλώπων.

Φασκόμηλο | Για άτομα που υποφέρουν από υψηλή εφίδρωση

Το φασκόμηλο είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό και αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών, ακόμη και σε ξερά, άγονα και πετρώδη εδάφη.

Η φασκομηλιά παρουσιάζει καλύτερη ανάπτυξη σε αμμώδη, ασβεστούχα εδάφη µε πολύ καλή αποστράγγιση.

Το φασκόμηλο είναι ανθεκτικό τόσο σε χαμηλές όσο και σε υψηλές θερμοκρασίες, μπορούμε δηλαδή να το φυτέψουμε σε θερμές και σε ψυχρές περιοχές.

Προτιμά θέσεις με ήλιο τόσο στον κήπο όσο και στο μπαλκόνι.

Το φασκόμηλο έχει μέτριες απαιτήσεις ως προς το πότισμα και ως προς την λίπανση (μία με δύο φορές τη βδομάδα ανάλογα και τις καιρικές συνθήκες).

Το κλάδεμα του φασκόμηλου γίνεται μία φορά το χρόνο, στις αρχές της άνοιξης αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα.

Κλαδεύουμε αφαιρώντας ξερούς και αδύναμους βλαστούς.

Το φασκόμηλο είναι εξαίρετο τονωτικό, καταπολεμά την κούραση, βοηθά άτομα που βρίσκονται σε ανάρρωση και διευκολύνει την πέψη. Συνιστάται σε άτομα που υποφέρουν από υψηλή εφίδρωση.

Ισορροπεί ήπια τον οργανισμό των γυναικών που πάσχουν από σπάνια έμμηνα ή πρόωρη εμμηνόπαυση (θα πρέπει να αποφεύγεται σε συχνή χρήση από γυναίκες που εκκρίνουν πολλά οιστρογόνα).

Στη γαστρονομία πολλοί το χρησιμοποιούν ως συνοδευτικό λαχανικών και λευκών κρεάτων.

Θυμάρι | Από τα καλύτερα αντισηπτικά και τονωτικά βότανα

Εξαιρετικό φυτό και από τα καλύτερα αντισηπτικά και τονωτικά βότανα.

Αρωματικό βότανο της ελληνικής γης που μπορούμε εύκολα να καλλιεργήσουμε σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας.

Ανθίζει τέλη άνοιξης και καλοκαίρι και αποτελεί πολύτιμο μελισσοκομικό φυτό για το αγαπημένο θυμαρίσιο μέλι.

Το θυμάρι χρειάζεται ηλιόλουστες θέσεις στο μπαλκόνι μας για να ευδοκιμήσει και να αναπτυχθεί. Είναι ανθεκτικό στις ξηροθερμικές συνθήκες του καλοκαιριού αλλά και στο κρύο του χειμώνα.

Το θυμάρι δεν χρειάζεται υπερβολικό πότισμα και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στον εφοδιασμό του με νερό.

Ποτίζουμε κάθε 4-5 μέρες την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και 2 φορές τη βδομάδα τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού.

Σχετικά με τη λίπανση, χρειάζεται περιορισμένες ποσότητες βιολογικού λιπάσματος αζώτου, την άνοιξη και το φθινόπωρο.

Σχετικά με το κλάδεμα του, κλαδεύουμε το θυμάρι ελαφρά, όταν χρειάζεται, για να το αποξηράνουμε και για να διατηρήσουμε το σχήμα του.

Το εκχύλισμά του μπορεί να προλάβει το κρύωμα, ρίχνει τον πυρετό, καταπολεμά τη γρίπη, τις εντερικές διαταραχές και δερματικές λοιμώξεις.

Αντισπασμωδικό των πεπτικών οδών, διευκολύνει την πέψη, ηρεμεί τις νευρικές συσπάσεις του στομάχου και του εντέρου.

Δεν συνιστάται η χρήση του από υπερτασικούς γιατί ανεβάζει την αρτηριακή πίεση. Στην μαγειρική θεωρείται από τα καλύτερα μυρωδικά για το ψητό κρέας.